Het Apostolisch Genootschap: Doormodderen of moedig gaan herbronnen?

[Alexander]

Recentelijk las ik de vacaturetekst voor een lid van de Raad van Toezicht van het Apostolisch Genootschap. Wat mij daarin opviel was dat de Raad van Toezicht zich bezighoudt met het bewaken van het gedachtegoed van het Apostolisch Genootschap, een taak die niet expliciet in artikel 11 van de statuten van het Apostolisch Genootschap benoemd wordt. Als ik echter het bericht van de Raad van Toezicht in het jaarverslag van het Genootschap van 2022 erop nasla, dan wordt er daarin geen melding gemaakt van activiteiten ten aanzien van het gedachtegoed.

Dat laatste is opmerkelijk omdat er in veel gezinnen kritiek wordt geuit op het gebrek aan diepgang en het gebrek aan fundament in de weekbrieven en de erediensten. Een deel van die kritiek is op internet terug te vinden en die kritiek is niet mals. Kritiek wordt echter geheel genegeerd of gebagatelliseerd als de mening van een enkeling. Dat is een grote denkfout. Juist de enkeling die wel kritiek uit verwoordt vaak de mening van grote groepen die zich niet durven uit te spreken. Dat geldt ook voor hetgeen ik hier schrijf. Het Genootschap lijkt wel gevoelig voor kritiek in de publieke pers; maar dan handelt het bestuur vanuit damage control. Echt serieus wordt kritiek nog steeds niet genomen, ook niet na het boek Apostelkind van Renske Doorenspleet. De dialooggesprekken waren daar een voorbeeld van. Ze waren niet integer, niet professioneel en slechts ingestoken op het verminderen van imagoschade.1 De facto hebben deze gesprekken geen concrete wijzigingen opgeleverd.

Het bestuur lijkt mijns inziens nog onvoldoende te beseffen wat er echt gaande is in het Genootschap, wat de onderliggende oorzaken zijn en geeft daar geen openlijke getuigenis van. Men klopt zichzelf vooral op de borst hoe bijzonder het genootschap wel zou zijn, hoe goed men het doet en prijkt daarbij met hoge cijfers in enquêtes daarbij voorbijgaande aan de mogelijkheid van selectieve non-respons; veel kritische leden reageren namelijk niet op enquêtes: kritiek geven is immers nog altijd not done.

Daling ledenaantal en de onderliggende oorzaken
De afgelopen jaren nam het ledenaantal sterk af, en die afkalving gaat in een steeds sneller tempo.2 Verder neemt de ledenparticipatie af en dalen de aanbiedingen de laatste jaren trendmatig.3 Een openlijke analyse wat de oorzaken hiervan zijn heeft het Genootschap nog niet gemaakt. Mijns inziens is er niet alleen sprake van een sterfte-overschot, maar is er veel meer aan de hand. Zo is er een gebrek aan diepgang in de erediensten, is er weinig besef van structuur van de liturgie, is er een gebrek aan transcendentie, is er sprake van inhoudelijk zwakke weekbrieven (zie hieronder) en is de arbeid van de geestelijke verzorgers oppervlakkig. Leden herkennen zich niet meer in het Genootschap en ook niet-leden weten niet waar het voor staat. Daarnaast wordt er niet geluisterd naar kritiek op het gedachtegoed en worden vragen naar de fundamenten daarvan omzeild. Theologische en liturgische wijzigingen worden niet benoemd en uitgelegd. Verder werken de onderliggende sektarische mechanismes uit het verleden nog altijd door.4

De plek waar het gedachtegoed bij uitstek tot uitdrukking komt, is de weekbrief. Bij de weekbrieven is echter een aantal kritische kanttekeningen te maken. Ze zwabberen inhoudelijk alle kanten op zonder de onderliggende fundamenten te benoemen. Door het gebrek aan fundament missen ze diepgang. Verder zijn ze soms zeer onsamenhangend. Daarnaast wordt God in de weekbrieven niet meer benoemd. De meningen over God lopen in het Genootschap zeer sterk uiteen: de een wil het afschaffen, de ander behouden. De landelijke voorgangers zeggen dat ze God niet willen afschaffen, maar gebruiken God echter niet in de weekbrieven. Zelf houd ik me vast aan Meister Eckhart: dicht bij jezelf zijn, is dicht bij God zijn. En dicht bij God zijn gaat vooraf aan compassie naar de ander. Oftewel: God afschaffen is ook de basis voor compassie afschaffen. Daarnaast wordt de bijbel nauwelijks meer gebruikt in de weekbrieven. En als de bijbel al wordt gebruikt, worden de diepere betekenislagen daarvan niet doorgrond. In de bijbel ligt echter heel veel wijsheid besloten, maar dat ligt ook onder de oppervlakte en dat vraagt om het goud in de teksten te delven. Hierbij valt nog veel te leren van het modernisme van de remonstranten. Wat ook opvalt is dat de weekbrieven steeds minder aansluiten bij de liederen.

De fundamentele oorzaak van de krimp is dat het Genootschap de wortels van het gedachtegoed niet meer kent; de opvattingen zijn een onsamenhangend en ondoorzichtig geheel geworden. Er is op dit punt duidelijk een gebrek aan koers te constateren. Je kunt de landelijke voorgangers wel als taak geven hoeders te zijn van het gedachtegoed zoals met Pasen 2022 is gebeurd, maar daar moet je dan wel openlijk vervolg aan geven. Een voorwaarde om dit te kunnen doen is het kennen, benoemen en doorgronden van de wortels van het gedachtegoed. Op welke externe tradities is het gedachtegoed gebaseerd, welke opvattingen zijn daaruit overgenomen en wat is er in de loop van de jaren aan toegevoegd en uit welke bron, en wat is er terzijde gelegd en waarom? Wat zijn de wortels van het religieus humanisme en welke opvattingen zijn daaruit afkomstig?

De enige manier om op deze vragen antwoord te geven is het herbronnen van het gedachtegoed. Met het boekje Grondslag in perspectief (2019) is hiertoe een eerste aanzet gegeven. Een echt antwoord op de genoemde vragen bevat het echter niet. Een vervolg daarop waarin dat echt gebeurt, is door het Genootschap tegengehouden terwijl dit wel noodzakelijk is. Het is een cruciale stap die gezet moet worden om het genootschap toekomst te geven en langdurig nieuwe leden aan zich te kunnen binden.

Statuten
Ten aanzien van de statuten staat er in het jaarverslag van het Genootschap van 2022 dat de aanpassingen een quick fix zijn. Mijns inziens is er naast het ontbreken van de taak van de Raad van Toezicht in het bewaken van het gedachtegoed nog een aantal issues ten aanzien van de statuten die aandacht vragen. Zo presenteert het genootschap zich naar buiten als een vrijzinnig genootschap maar is dit in de statuten niet zichtbaar. Ook ten aanzien van God zijn er mijns inziens aanpassingen nodig.

In vrijzinnigheid geloven is niet alleen zonder dogma’s willen geloven maar het betekent ook het persoonlijk voor waar houden van geloofsopvattingen die je niet kunt bewijzen maar waarvan je diep van binnen overtuigd bent dat ze waar zijn. Die geloofsopvattingen kun je baseren op verschillende tradities, op de uitspraken van wijze mensen en op persoonlijke geloofservaringen. Binnen het Genootschap verschillen de geloofsopvattingen tussen de leden. Op de website van het Genootschap wordt over de apostolische vrijzinnigheid geschreven dat het onder andere blijkt ‘uit het geheel ontbreken van voorgeschreven regels waaraan leden zich zouden moeten houden’. Artikel 2 van de statuten van het Genootschap ademt daarbij niet de geest van vrijzinnigheid. Het is niet aan het Genootschap om de geloofsopvattingen van de leden te bepalen, dat bepalen ze zelf wel.

Het meest in het oog springende aspect is het geloof in God. Op de website van het Genootschap schrijft het Genootschap ten aanzien van God dat het ‘aan de leden zelf [is] welke definitie ze willen hanteren en wat hun beeld daar dan bij is’. Desondanks wordt er in artikel 2 benoemt wat leden over God geloven. Waarom niet alleen het onderschrijven van de intentie om ‘in liefde te werken aan een waardige wereld’? Dat lijkt me meer dan voldoende. Dat kan prima in artikel 14 en dan kan ‘van het geloof van de lidmaten’ uit artikel 2. Ook de vrijzinnige Remonstrantse broederschap hanteert een korte verklaring die je onderschrijft als je lid wordt, iets wat ik uit eigen ervaring weet.

Conclusie en aanbevelingen
De geconstateerde daling van de ledenaantallen is voor een deel demografisch van aard, voor een ander deel toe te schrijven aan het bestuur. Om het Genootschap voor de toekomst te bewaren is het nodig dat het bestuur de handschoen oppakt en de koers van herbronnen van het gedachtegoed openlijk uitzet. Dit niet doen is doormodderen en dan is het over 20 jaar echt gedaan met het Genootschap. Bij het aanjagen van dit proces zie ik een belangrijke rol weggelegd voor de Raad van Toezicht om het bestuur in beweging te krijgen. Ten aanzien van de statuten is er een aanpassing nodig ten aanzien van het verankeren van vrijzinnigheid en de taak van de Raad van Toezicht om het gedachtegoed te bewaken. Na herbronnen is er ook een aanpassing van de statuten nodig om de bronnen van het gedachtegoed in de statuten vast te leggen.

Ik ben heel benieuwd wat jullie van de inhoud van deze blog vinden. Dus: ik nodig jullie uit om een reactie te schrijven. Dat kan onder een pseudoniem.

Alexander

Noten

1) Zie: https://apostelkinderen.nl/2020/09/16/e ... e-waarheid.

2) Bij de officiële ledenaantallen moet een belangrijke kanttekening gemaakt worden. Ze zijn namelijk opwaarts vertekend. Bij de leden staan nog leden die al overleden zijn en ook leden die allang hun lidmaatschap hebben opgezegd. Bovendien worden leden pas vier jaar na opzeggen ook daadwerkelijk uitgeschreven. In een gemeenschap die ik ken (Brunssum) heb ik dat gecontroleerd en dan kom ik op een overschatting van zo’n 10%.

3) Ten aanzien van de participatie van leden is er een dalende tendens te observeren. Zo bezoeken nog maar zo’n 20% van de leden bezoeken de erediensten (dit is een inschatting op basis de uitzendingen in het district Leiden; jarenlang was ik tegelijkertijd ingeschreven in de gemeente Brunssum en het district Leiden). Het is daarbij met name de oudere generatie die participeert; jongeren vullen niet meer de gaten in het vrijwilligerswerk die ouderen achterlaten en committeren zich minder om langdurig taken in het genootschap te verrichten. Daarnaast is het aandeel niet-actieve leden is vrij groot. In een presentatie van Marcel Kroonenberg van begin 2023 over de opties voor de toekomst van de drie Limburgse gemeentes werd dit geschat op 36% procent van het totaal aantal leden. Door het wegvallen organisten/pianisten en zangkoren in sommige gemeentes staat ook de liedcultuur onder druk. Verder is er een dalende tendens in de aanbiedingen. Wat daarbij meespeelt is dat de geefbereidheid onder ouderen hoger is dan onder jongeren. En die geefbereidheid staat ook onder druk door de verspilzucht van het Genootschap zoals dat blijkt uit de donaties aan andere goede doelen, het waterhoofd aan personeel, Iederal, het magazine Vandaag, etc. De eigen leden die het moeilijk hebben worden echter over het hoofd gezien.

4) Ook in deze tijd zijn er in het ApGen nog steeds sektarische mechanismes werkzaam. Zo doet men alsof er geluisterd wordt maar ondertussen doet men gewoon doen wat men zelf wil, men negeert kritiek, omzeilt kritische vragen en censureert uitingen van kritische leden. Ook hanteert men trucs als elephant noses (iets kleins vragen waaraan nog een hoop consequenties zitten) en neemt men plaatselijk gewoon besluiten over leden heen zonder te vragen wat ze ervan denken, en veranderingen komen uit de lucht vallen zonder argumentatie. Als je nee zegt en niet meer doet wat men graag wil dat je doet, hebben ze ineens geen belangstelling in jou. En als je afscheid neemt ben je ineens onderkoeld en wordt er achter je rug om gevraagd waarom je afscheid neemt; iets van 'het ga je goed, daank je wel' kan er niet vanaf terwijl je je jaren hebt ingespand voor deze club. Dan heb ik het idee dat je de ware aard van dit genootschap aan het daglicht komt. En alles wat verborgen is, zal aan het licht komen.

[TjerkB]

@Alexander

Als je zoals ikzelf elders grote saamhorigheid hebt ervaren en zo'n veilig en warm aanvoelende gemeenschap dan later welhaast ontzield raakt, ontwaak je als het ware "in de verkeerde film", in een verweesde samenleving. Wij zien bekende gezichten, maar "het geestesvuur" ontbreekt.

Tot met name het boek 'Apostelkind' verscheen wist ik van het Apostolisch Genootschap vrijwel niets. Intussen beduidend méér, waarbij ik voor mijn eigen beeldvorming nog een heel stuk terug ben gegaan in de geschiedenis welke deels samenvalt met die van mijn eigen vroegere kerk.

Voor zover het mij gaandeweg duidelijk werd, koesterden de gemeenteleden in "andere tijden" zeker goudeerlijke bedoelingen, maar was er om uiteenlopende zaken toch ook altijd al getouwtrek; om geloofsinzichten, om zeggenschap, om aanzien, enzovoort. Niet telkens liep dat goed af.

Vooral onder Lambertus Slok raakte menigeen in religieuze, mystieke, dichterlijke en muzikale vervoering. De gelovigen migreerden met hun gemoed naar een parallel universum. Daar evolueerde men in "goddelijke hormonen" en probeerde men de taal der engelen machtig te worden.

Of dit volgens de mensen die ervoor hebben doorgeleerd te duiden valt als een soort van massapsychose, laat ik in het midden, maar het werd een ongezonde toestand. Mijn indruk is althans dat betrekkelijk velen nadien moesten worden be­vrij­d van de ge­vol­gen van een her­sen­spoe­ling.

En passant werden door de jaren heen brutaal kapitalen uit ieders zakken geklopt, terwijl dat in menig huishouden amper op te brengen viel. De vereerde idolen leefden erdoor in opzichtige welstand. Met de rest van het geld kan men nu alle andersdenkende gelovigen de ogen uitsteken.

Hoe nu verder? Het valt op dat oudgedienden die dit bizarre ideologische gebouw met vereende krachten ooit op stelten hebben gezet, niet in hun hemd willen worden gezet. Voor hen is er al genoeg gezichtsverlies geleden. Ikzelf zou zeggen: doe iets moois met de poen en stop ermee.

Groet,
TjerkB

[zefyr]

@Alexander,

In de afgelopen decennia heb ik in een aantal edities van Het Maandblad en De Stroom van Het/het Apostolisch Genootschap (de huisstijl is een aantal malen gewijzigd in verband met de wijziging van het lidwoord het/Het met een onderkast of met kapitaal alsof geld geen rol speelt!) herhaaldelijk gelezen, dat de leden én de dienaren grote moeite hadden hét gedachtegoed en de idealen onder woorden te brengen. Veelal kwam/komt het niet verder dan onsamenhangend gebrabbel. Verdieping was het sleutelwoord teneinde dit euvel te verhelpen. Alles moe(s)t anders, opdat alles hetzelfde blijft. Dat is m'n indruk.

Met veel aplomb kondigde het Apostolisch Genootschap een aantal jaren geleden de (gedeeltelijke of volledige) financiering van de leerstoel van Religieus Humanisme en Compassie aan de faculteit Religie en Theologie (VU Amsterdam). Hans Alma bekleedt deze leerstoel.

https://www.apgen.nl/over-ons/actueel/h ... nootschap/

https://www.apgen.nl/over-ons/leerstoel-hans-alma/

https://www.apgen.nl/over-ons/actueel/i ... e-functie/

Voor zover ik het goed heb begrepen, was/is de intentie dat Hans Alma een bijdrage zou gaan leveren aan de verdieping van het religieus-humanistisch en vrijzinnig gedachtegoed van het Apostolisch Genootschap. Beide adjectieven zijn in deze context vrijwel inwisselbaar? De vraag rijst bij mij: wat is er tot heden van dit streven waargemaakt? Heeft de bijdrage van Hans Alma 'Substanz of...'? Of kan Hans Alma er (ook) geen chocola van maken?

[Alexander]

@Zefyr
@All

Over Hans Alma is het vrij stil. Wat ze doet is voor de grote massa in het Genootschap onduidelijk. Het Genootschap heeft ondertussen nog niet duidelijk kunnen maken waarop het religieus humanisme gestoeld is en welke opvattingen daarop gebaseerd zijn.

Ze wordt niet ingezet om het gedachtegoed te herbronnen door een analyse te maken vanuit de systematische theologie uit welke bronnen de geloofsopvattingen kwamen en wat er uit welke bron aan toegevoegd is en wat er losgelaten is. De veranderingen in geloofsopvattingen gaan in ieder geval hard door. Maar deze worden niet benoemd. Het zou mij veel logischer zijn om hierop in te zetten.

Wat je zou kunnen doen is alle weekbrief met behulp van OCR omzetten in tekstbestanden en met behulp van methoden uit de linguistiek zien welke woorden in welke periode komen en verdwijnen en vervolgens de interpretatie daarvan in de tijd te duiden en te koppelen aan de standaardgebieden in de systematische theologie inclusief ethiek. Omdat het genootschap vrijwel nooit de bronnen voor haar de opvattingen benoemt, moet je om de ideeën te koppelen aan de bronnen interne experts raadplegen en literatuuronderzoek doen. Dat kan Hans Alma niet in haar eentje en daar kunnen een aantal promovendi hun tanden in bijten zou ik zeggen.

Alexander

[Alexander]

@TjerkB
@All

In het verleden hebben velen hard geleden onder de torenhoge aanbiedingen. Met lede ogen ziet de oudere generatie nu aan nu hoe hun aanbiedingen worden verkwanseld. Het elan is weg en de oudere generatie vraagt zich af waar het naar toe moet met het Genootschap. Dat is ook een reden om hun aanbiedingen verminderen of in het geheel stop te zetten. Ik zie drie toekomstscenario's:

1) Doormodderen: verdergaan op de heilloze weg van ongewortelde vrijzinnigheid
2) Liquideren: de zaak opheffen en aan andere goede doelen verdelen
3) Moedig gaan herbronnen: dit vraag visie en tijd en dat is de weg waarvoor ik pleit

Nu liquideren vereist het besef dat het Genootschap feitelijk geen wortels meer heeft. Moedig gaan herbronnen is wat men consequent uit de weg gaat. Wat er feitelijk gebeurt is doormodderen.

[TjerkB]

(...)
3) Moedig gaan herbronnen: dit vraag visie en tijd en dat is de weg waarvoor ik pleit

(...)

@Alexander

MooI! Onwillekeurig betrok ik het zelf ook even op de Nieuw-Apostolische Kerk, waarbij voor mijn gevoel de oorsprong ligt bij Handelingen 2:

• [41] Degenen die zijn woorden aanvaardden, lieten zich dopen; op die dag breidde het aantal leerlingen zich uit met ongeveer drieduizend. [42] Ze wijdden zich trouw aan het onderricht dat de apostelen gaven, aan de onderlinge gemeenschap, het breken van het brood en het gebed.

Volgens de Dikke Van Dale laat het 'herbronnen' zich op twéé manieren aanvliegen:

1. ver­nieu­wen, op­nieuw voe­den met het oor­spron­ke­lij­ke ide­a­lis­me en vi­ta­lis­me
2. zich la­ten in­spi­re­ren door de be­gin­se­len, zich op­nieuw gees­te­lijk voe­den met het oor­spron­ke­lij­ke ide­a­lis­me en vi­ta­lis­me

Hoe en waar beginnen wij nu bij... het begin? Ook ik krijg energie van creatieve processen, maar als de kosten aan de baten voorafgaan, zou ik voor mijzelf wél eerst graag willen uitvinden welke gemiste uitdaging ik hier misschien over het hoofd zag. Maar intussen weet ik het al want in de "NAK" is het een kleine groep die z'n mening oplegt aan anderen en precies dát bleek hét recept te zijn voor onbehagen en onthechting. Dit gaat niet meer veranderen. Wat het ApGen betreft, kan ik als buitenstaander eenvoudig niet goed bezien wat bij wijze van spreken de grootste gemeenschappelijke deler en het kleinste gemene veelvoud zijn. Het gehanteerde tenenkrommende quasi-sacrale taalgebruik verhult de leegte. Tenminste, zo ervaar ik het als men zonder enige specifieke "bronvermelding" zich maar blíjft bedienen van eloquent overkomende vaagheden. Loos vertoon van deftigheden. Indien pathologische an­te­ce­den­ten van enkele founding fathers onbenoemd blijven, dweilt men met open kraan.

Ik vind het pijnlijk om onder ogen te moeten zien hoe makkelijk mensen ten prooi kunnen vallen aan, welbeschouwd, nietsontziende hufterige types. Zolang men slachtoffers laconiek liefdeloos in de goot laat liggen, heb ik geen of weinig fiducie in wat voor kansrijk nieuw elan dan ook.

Groet,
TjerkB

[TjerkB]

(...)
Ik vind het pijnlijk om onder ogen te moeten zien hoe makkelijk mensen ten prooi kunnen vallen aan, welbeschouwd, nietsontziende hufterige types. Zolang men slachtoffers laconiek liefdeloos in de goot laat liggen, heb ik geen of weinig fiducie in wat voor kansrijk nieuw elan dan ook.

(...)

@all

Een aanvullende reactie. Maar wat ik nog graag wil toevoegen aan mijn vorige bericht, laat zich niet bepaald makkelijk onder woorden brengen. Ook eerder merkte ik al op dat ik maar heel weinig weet over het ApGen. Het is enkel door mijn herinneringen aan de Nieuw-Apostolische Kerk en door mijn belangstelling voor "het apostolische werk", dat, toen het boek van Renske Doorenspleet uitkwam, ik mij maar zo vrij heb gevoeld om in te zoomen en in te gaan op wat er zich daarna in het publieke domein ook voor míjn ogen afspeelde. Mij triggerde de "personenschade".

Toen ik gisteren sprak van "nietsontziende hufterige types", voelde ik weliswaar aan dat dit sommigen mogelijk in toorn zou doen opvliegen, maar óók door het onbeteugelde gedrag van de nieuw-apostolische stamapostel Johann Gottfried Bischoff is het nu vanzelf heus wel duidelijk, dat diens "hofhouding" volstrekt ten onrechte geen oog heeft gehad voor de daarmee aangerichte schadelijke excessen. Een gewetensvraag: stel, dat het ApGen nu géén op geld te waarderen statussymbolen meer zou bezitten, dus geen gebouwen, geen banktegoeden en daarmee dus ook geen leerstoel; wie zouden het immateriële erfgoed van Johannes Hendrik van Oosbree en Lambertus Slok dan tóch nog willen koesteren? Dus met dien verstande, dat men zich dezelfde inspanningen zou wensen te getroosten als die, waarmee thans aan de weg wordt getimmerd.

Het viel mij op dat het ApGen reageerde met repressief juristenwerk, terwijl de medisch geschoolde laatste apostel wegkeek van de psychiatrie. Dan ontbreekt het aan de broodnodige liefde (!) waarmee slachtoffers van bruut geestelijk geweld in de armen hadden mogen worden gesloten.

Hetzelfde egocentrische gedrag werd door de nieuw-apostolische kerkleiding ten tonele gevoerd ten aanzien van Johann Gottfried Bischoff c.s.

Groet,
TjerkB


N.B.

(...)
Telkens opnieuw in het apostolische werk kon het gebeuren dat naasten een hoge prijs betaalden voor de botgevierde lusten van enkelingen. In het kielzog van de overlastveroorzakers stonden hun slaafse dienaren meestal op om mede uit eigenbelang elk schandaal brutaal toe te dekken.

Dat zijn dure levenslessen voor wie het op zo'n manier zelfs dubbel moet ontgelden. Mattheüs 5:20 biedt houvast over wat gerechtigheid wél is.

(...)


Uit: Bericht op "di 13 jun 2023, 10:18", in de thread "Het Apostolisch Genootschap anno 2023: Geen wortels en geen hoeders"

[TjerkB]

(...)
Een gewetensvraag: stel, dat het ApGen nu géén op geld te waarderen statussymbolen meer zou bezitten, dus geen gebouwen, geen banktegoeden en daarmee dus ook geen leerstoel; wie zouden het immateriële erfgoed van Johannes Hendrik van Oosbree en Lambertus Slok dan tóch nog willen koesteren? Dus met dien verstande, dat men zich dezelfde inspanningen zou wensen te getroosten als die, waarmee thans aan de weg wordt getimmerd.

(...)

@all

Wat ik mijzelf, maar dan ten aanzien van de Nieuw-Apostolische Kerk, vaak heb afgevraagd, is: op welk fundament valt er nú nog te bouwen en waarvan zouden de dierbaren die ons in het leven! voorgingen, met de wijsheid van nú zeggen: verbind er maar gerust je ziel en za­lig­heid aan?

Eerst wilde ik zojuist schrijven "de dierbaren die ons in het geloof voorgingen", maar zouden deze dierbaren dan niet wat verder willen kijken? Stel trouwens, zo dacht ik, dat zoiets mijzelf nu wordt gevraagd: wat raad je ons aan - maar houd het kort! Zou ik dan kerkvorsten opnoemen?

Van kindsbeen af ging ik mee naar de dienst. Ik kan eerlijk zeggen: dat was gewoon fijn. Vooral om ook te luisteren naar het grote koor dat wij hadden in onze gemeenschap; het mannenkoor, het kinderkoor. Om samen mooie liederen te zingen. Vanuit het hart! Toen ik een puber werd, vond ik sommige dienaren wel eens wat lang van stof of een beetje drammerig, en ik vond dat wijzelf er soms amper aan te pas kwamen. Als je een mening gaf, werd er niks mee gedaan. Maar dat had ik eerst niet door. Ik snapte het later ook niet. Van bovenaf was zeker alles al geregeld.

Wat mij wél duidelijk werd, is de eminente waarde van een zuivere intentie. Liefde zonder heimelijk nevenbelang, zonder sluwe bijbedoelingen.

Veel ervaringen en kleerscheuren rijker, ken ik nu enkele dimensies van "blij, bang, boos en bedroefd". Mijn raad: wees maar eerlijk en oprecht!

Groet,
TjerkB


N.B.

(...)
Weglopers werd het nagedragen hun roeping in "het Werk" niet op de juiste waarde te schatten zodat ze het aan zichzelf te wijten hebben, ondankbaar als ze willen zijn, als de historie vervolgens pijn doet.

Alles wat alleen maar altijd fijn moest zijn, terwijl "oom Apostel" Sinterklaas nog aftroefde, bleek echter volledig te zijn geënsceneerd, waarvoor de toenmalige apostel Van Oosbree uiteraard al megalomaan de aftrap verrichtte:

(...)

Vooropgesteld: wat de geschiedenis van 'het apostolische werk' betreft, moet ik het doen met mijn eigen waarnemingen, inclusief hier en daar een blinde vlek. Maar ik doe wel mijn best om dingen te begrijpen. Ondertussen probeer ik ten aanzien van het evangelie van Christus Jezus niet te verzanden in futiliteiten. Ik waardeer het enorm als mensen hun best doen om achtergronden toe te lichten en zaken op te helderen. Wat mij tegenstaat, zijn namelijk verwarring en de verontrustende weerslag ervan op het gemeenteleven. Het kan veel uitmaken welke voorstelling van zaken men geeft om kennis en inzicht te verschaffen in Gods verborgenheden:

Volgens mij is het apostel Van Oosbree die zichzelf hierboven als stand-in van de echte herder heeft willen laten afbeelden bij de gefotografeerde schaapskudde. Hij reisde ervoor af naar het buitenland, leende van iemand de herdersstaf en poseerde vijfvoudig in een driedelig kostuum voor de camera. Gesponsord uit offergaven.

(...)

Heus: geen standbeeld gaat uit eigen beweging op een sokkel staan. Nee, die wordt er op getakeld.

(...)


Uit: Bericht op "do 23 apr 2020, 15:27", in de thread "Renske Doorenspleet: Apostelkind (2020 Uitgeverij Balans)"

[TjerkB]

@all

Uitnodigend maakten dit weekend de zomerzon en de Open Monumentendag ruim baan voor enkele uitgestelde verkenningen. Laat ik enkele parels delen, dacht ik zojuist want los van elkaar kwam ik als het ware twee persoonlijke getuigenissen tegen die wonderlijk één geheel vormen.

Op de verdieping van villa Jongerius in Utrecht zijn aan de buitenkant al zes smalle ramen te zien. Daarachter bevindt zich -heel bijzonder is dat- een kleine huiskapel met prachtig gebrandschilderde ramen:



Met mijn mobieltje lukte het niet in één keer alle zes ramen te fotograferen, maar ik las het goed: God is liefde! En in Huis Doorn viel mij in de voormalige werkkamer van keizer Wilhelm II een ingelijste tekst op, naar Psalm 73 (vgl. lied 99, NAK-koorboek): Maar nu weet ik mij altijd bij U, U houdt mij aan de hand (NBV21).

Ikzelf zou denken: laten wij in het apostolische werk onze lessen geleerd hebben en het níet ingewikkelder maken. Over herbronnen gesproken!

• [8] Wees elkaar niets schuldig, behalve liefde, want wie de ander liefheeft, heeft de wet vervuld. [9] Want: ‘Pleeg geen overspel, pleeg geen moord, steel niet, zet uw zinnen niet op wat van een ander is’ – deze en alle andere geboden worden samengevat in deze ene uitspraak: ‘Heb uw naaste lief als uzelf.’ [10] Liefde berokkent de naaste geen kwaad, dus de wet vindt zijn vervulling in de liefde.
  
  Uit: Romeinen 13 (NBV21)

• Wij hebben Gods liefde, die in ons is, leren kennen en vertrouwen daarop. God is liefde. Wie in de liefde blijft, blijft in God, en God blijft in hem.
  
  Uit: 1 Johannes 4: 16 (NBV21)

Groet,
TjerkB

[TjerkB]

[Bijgewerkt: 16:30 uur]


@Alexander
@all

In de afgelopen dagen kwam het telkens weer bij mij op wat ik drie jaar geleden over apostel Van Oosbree had gelezen in het artikel van Franca Treur in de Groene Amsterdammer. En dan speciaal déze passage:

• Hij liet allerlei bestaande liederen herschrijven. ‘Welk een vriend is onze Jezus’ werd ‘Welk een vriend is onze Apostel, die aan Jezus’ plaats nu staat’.

Zie onder.

(...)

Bron: https://www.groene.nl/artikel/goddelijke-hormonen

Enkele passages die mij opvielen in het in on­om­floers­te be­woor­din­gen geschreven artikel van Franca Treur:

• In haar boek lees ik dat Apostolischen vooral in de bovenlaag van de bevolking zitten en dat ze ook bij mediabedrijven werken, zoals de NOS en de NRC.
• Maar er moet onder die hoogopgeleiden ook wel ongemak zijn geweest over het feit dat ze een mens, een apostel, als god vereerden, dat ze geschenken in zijn tuin in Bussum legden, dat ze zijn woorden indronken als liefdesgaven en richtsnoeren voor het leven, en dat ze hem toezongen op massale vereringsbijeenkomsten.
• In 1910 werd Johannes Hendrik van Oosbree de Apostel in het Nederlandse gebied. Die maakte van het apostelambt iets absoluuts. Jezus was volgens hem de eerste met de ‘heilbrengende Christusgeest’, nu bracht Van Oosbree die heil. Hij liet allerlei bestaande liederen herschrijven. ‘Welk een vriend is onze Jezus’ werd ‘Welk een vriend is onze Apostel, die aan Jezus’ plaats nu staat’. Enzovoort.
• Slok en later ook zijn zoon Slok jr. regeerden het Genootschap als dictators, zo stelt Doorenspleet, die zich als politicoloog met democratie bezighoudt. De regels werden strenger, en degenen met kritiek werden terechtgewezen ten overstaan van duizenden geloofsgenoten.
• Wie verstek liet gaan kreeg meteen een telefoontje. Discussies werden niet getolereerd, het verstand was ondergeschikt aan de beleving.
  Het genootschap noemt zich religieus, maar het godsbeeld is onduidelijk. Christelijk, maar zonder de bijbel en de christelijke feesten. Op protestanten, met hun kerken en hun ouderwetse godsbeeld, werd diep neergekeken.
• De Apostolischen vernieuwen zich voortdurend, ze herschrijven de liederen en bedekken het verleden, waardoor Doorenspleet soms denkt dat het één grote zinsbegoocheling is geweest.
  Ook dat herken ik: voormalige geloofsgenoten die doen alsof het allemaal zo extreem niet was, omdat ze nu genuanceerder en vrijer denken dan toen. In hun hoofd herschrijven ze hun geschiedenis om zich met hun oude ik te verzoenen.
• Haar analyse aan het eind van het boek doet weldadig aan voor iedereen die zelf in een sekte is opgegroeid.

Is het niet bizar dat met zo'n twijfelachtige reputatie deze braniënde religieuze geldschieter nu wordt omarmd bij de Vrije Universiteit? En hoe curieus was het eerder al dat de Nieuw-Apostolische Kerk (...) zomaar mocht aanschuiven bij de Raad van Kerken in Nederland?

(...)


Uit: Bericht op "za 20 jun 2020, 15:15", in de thread "Renske Doorenspleet: Apostelkind (2020 Uitgeverij Balans)"

Echter, al is het achteraf vaak mak­ke­lijk zeg­gen hoe iets juist níet had gemoeten; als je in dit prachtige lied, dat anderen ook kennen vanuit de bekende zangbundel van Joh. de Heer, nota bene Christus Jezus vervangt door jouw pontificale zelf; sloeg iemands eigendunk hier niet op hol?

Zo is het mij van apostel Van Oosbree namelijk óók bekend dat hij zich in Enkhuizen stoorde aan de tekst Maranatha ("Onze Heer zal komen") die buiten op de kerk was aangebracht bij de toegangsdeur. Ergens in de jaren '20 had hij daar tegen zijn schoonzoon gezegd: "Die moet eraf!"

Kortom; ik vind dit opgeblazen waanwijze vertoon nogal beschamend. Toch raakten veel mensen daar in die tijd kennelijk van onder de indruk. Stukje bij beetje, ogenschijnlijk op christelijke grondslag, werd er een ideologie opgetuigd, met "de apostel" als idool. Het liep uit op een ramp.

'Nee, nee, nee; geen ramp, maar een succes!", zullen bewonderaars wellicht tegenwerpen. Maak dan van het woord "succes" maar "kassucces"...

• [10] Onderzoek wat de wil van de Heer is. [11] Neem geen deel aan de vruchteloze praktijken van de duisternis maar ontmasker die juist, [12] want wat daar in het verborgene gebeurt, is te schandelijk voor woorden. [13] Maar alles wat door het licht ontmaskerd wordt, wordt openbaar, [14] en alles wat openbaar wordt, is zelf licht. Daarom staat er:
  ‘Ontwaak uit uw slaap,
  sta op uit de dood,
  en Christus zal over u stralen.’
  [15] Let er dus goed op welke weg u bewandelt, gedraag u niet als dwazen maar als verstandige mensen. [16] Gebruik uw dagen goed, want we leven in een slechte tijd. [17] Wees daarom niet onverstandig, maar probeer te begrijpen wat de Heer wil.
  
  Uit: Efeziërs 5 (NBV21)

Groet,
TjerkB